Candida Mantarı Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Candida için hangi probiyotik

Candida mantarı... Belki de adını ilk defa duyuyorsunuz ya da bu gizemli mikroorganizma hakkında kafanızda soru işaretleri var. Vajinal akıntı, ağız yaraları veya sindirim problemleri gibi Candida mantarının yol açtığı semptomları mı yaşıyorsunuz? Bu blog yazısında sizi Candida mantarının büyüleyici dünyasına bir yolculuğa çıkacağız.

Bu yazıda Candida mantarının ne olduğunu, nasıl bulaştığını ve vücudumuzda hangi semptomlara yol açabileceğini keşfedeceğiz. Hadi gelin, candida için probiyotik kullanımının önemini, vajinal mantar için probiyotik kullananlar arasında popüler olan seçenekleri ve bu gizemli mikroorganizmayı kontrol altında tutmak için yapabileceğiniz diğer doğal çözümleri birlikte inceleyelim!

Candida Mantarı Nedir?

Candida türleri, özellikle Candida albicans, ağız boşluğu, gastrointestinal sistem ve kadın genital sistemi dahil olmak üzere insan vücudunun çeşitli bölgelerinde doğal olarak bulunan ortak organizmalardır. Ancak belirli koşullar altında, bu normalde zararsız mayalar aşırı büyüyerek kandidiyaz adı verilen bir duruma yol açabilir. Kandidiyaz, oral pamukçuk, vajinal mantar enfeksiyonları ve bağışıklığı baskılanmış bireylerde invaziv kandidiyaz gibi farklı şekillerde ortaya çıkabilir. (Talapko. J. et al 2021)

Candida Mantarı Neden Olur?

Candida, vücutta çeşitli nedenlerle kontrolsüz bir şekilde çoğalabilir. Normal şartlarda mikrobiyotadaki bakteri dengesi, candidanın aşırı büyümesini engeller. Bakteriyel dengenin bozulması candidanın aşırı çoğalmasına neden olabilir.

Candida'nın aşırı büyümesine neden olabilecek bazı faktörler:

Candida Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Candida, normalde vücutta az miktarda bulunan bir mantar türüdür. Ancak bazı durumlarda aşırı çoğalarak enfeksiyona yol açabilir. Bu enfeksiyona kandidiyaz denir. Kandidiyazın belirtileri enfeksiyonun olduğu bölgeye göre değişiklik gösterir.

Candida mantarı enfeksiyonlarının belirtileri şunlardır:

  • Ağız ve boğazda: Ağız pamukçuk (aftöz stomatit) olarak bilinen beyaz lezyonlar, ağrı ve yutma güçlüğü (Oral Kandidiyaz Mayo Clinic)
  • Deri ve mukozada: Kaşıntı, kızarıklık, kabarma ve pullanma (Frank. C. et al 1994)
  • Genel belirtiler: Yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı, konsantrasyon güçlüğü, uyku problemleri, sinirlilik ve depresyon (Crook. W. G. et al 1984)

Bağırsakta Candida Mantarı Belirtileri Nedir?

Karın ağrısı ve rahatsızlık: Bağırsakta Candida mantarının aşırı büyümesi, karın bölgesinde ağrı ve rahatsızlık hissine yol açabilir. Bu ağrı genellikle sindirim sisteminin alt kısmında yoğunlaşabilir.

Gaz ve şişkinlik: Candida mantarının bağırsaklarda aşırı büyümesi gaz ve şişkinlik gibi sindirim sorunlarına yol açabilir. Bu semptomlar özellikle yemeklerden sonra belirginleşebilir.

İshal veya kabızlık: Bağırsak florasındaki dengesizlikler ishal veya kabızlık gibi dışkı alışkanlıklarında değişikliklere neden olabilir. Candida mantarının aşırı büyümesi bağırsak hareketlerinde düzensizliklere yol açabilir. (Jawhara. S. et al 2022)

Candida belirtileri fark edildiğinde, destek amaçlı probiyotik kullanımı ile bu semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir.

Candida Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Candida tükürük testi hakkında pek çok soru sorulsa da, bu testin bilimsel gerçeklik payı tartışmalıdır. Bazı araştırmalar bu testin Candida varlığının teşhisinde yararlı olabileceğini gösterse de diğer araştırmalar testin yeterince güvenilir olmadığını bulmuştur. Güvenilir yöntemler arasında kan, idrar ve kültür testleri yer almaktadır. (Pappas. P. G. et al 2018)

Candida Mantarı Bulaşır mı?

Candida mantarı, genellikle vücutta doğal olarak bulunan bir organizmadır ve çoğu insanın bağırsaklarında, cildinde ve mukozal yüzeylerinde bulunabilir. Bu nedenle candida mantarı genellikle başka insanlardan bulaşmaz. Ancak bazı durumlarda Candida mantarının aşırı büyümesi veya enfeksiyon oluşumu başkalarına bulaşabilir.

Candida Mantarının Bulaşma Yolları Nelerdir?

Cinsel yolla bulaşma: Vajinal candida enfeksiyonları cinsel yolla bulaşabilen yaygın bir rahatsızlıktır. Candida mantarının cinsel partnerler arasında yayılması mümkündür. (Maya Enfeksiyonu Mayo Clinic)

Doğum sırasında: Anne, doğum sırasında bebeğe Candida mantarını geçirebilir. Bu durum bebeğin ağzında, cildinde veya genital bölgesinde mantar enfeksiyonlarına neden olabilir. (Arsenault. A. B.i et al 2015)

Bağışıklık sistemi zayıflığı: Bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler, özellikle antibiyotik kullanımı sonrasında veya ciddi hastalıklar sırasında Candida mantarının aşırı büyümesine ve enfeksiyon riskine daha açıktır. Bu durumda enfekte kişilerle temas etmek enfeksiyon riskini artırabilir. (Cheng. S. C. et al 2012)

Ancak genellikle sağlıklı bir bağışıklık sistemi olan insanlar için Candida mantarının bulaşma riski düşüktür. Enfeksiyon riskini azaltmak için kişisel hijyen önlemlerine dikkat etmek, sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek ve bağışıklık sisteminizi güçlendirmek önemlidir. (Oral Kandidiyaz Mayo Clinic)

Candida İçin Probiyotik Kullanımı

Probiyotikler, bağırsak sağlığını destekleyen yararlı mikroorganizmalardır. Candida enfeksiyonlarının önlenmesi ve kontrolünde probiyotiklerin rolü giderek daha fazla kabul görmektedir. Probiyotiklerin Candida'ya karşı faydalı etkilerini göstermesini sağlayan biyolojik süreç ve mekanizmalar vardır. (Ohshima. T. et al 2016)

Candidaya Karşı Hangi Probiyotik Kullanılır?

Candida mantarının yönetimi için probiyotik kullanımı önemlidir. Candida enfeksiyonlarına karşı etkili olduğu bilinen probiyotikler arasında Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Bifidobacterium bifidum ve Akkermansia muciniphila bulunur. Bu probiyotikler, laktik asit üretimi ile pH dengesini sağlayarak, bağışıklık sistemini destekleyerek ve bağırsak bariyerinin korunmasına yardımcı olarak Candida'nın aşırı büyümesini hafifletmeye ve enfeksiyon riskini azaltmaya katkı sağlar. Bu probiyotik bakterilerin kombine olarak kullanımı Candida enfeksiyonlarının hafiflemesinde bir umut olabilir. (Munoz. R. V. et al 2021)

Akkermansia muciniphila ve Candida İlişkisi

Akkermansia muciniphila ve Candida bağırsak mikrobiyotasında önemli roller oynayan iki mikroorganizmadır. Bu iki mikroorganizma arasındaki ilişki karmaşık ve hala tam olarak anlaşılmış değildir. Ancak, yapılan araştırmalar, Akkermansia muciniphila'nın Candida'nın aşırı büyümesini engellemede rol oynayabileceğini göstermektedir.

Akkermansia muciniphila'nın Candida'ya karşı potansiyel faydaları şunlardır:

  • Bağırsak bariyerini destekler: Akkermansia muciniphila, bağırsak epitel hücreleri arasındaki sıkı bağlantıları artırmaya ve mukus tabakasını kalınlaştırmayla bağırsak bariyerini güçlendirmeye yardımcı olur. Bu Candida'nın kan dolaşımına girmesini ve enfeksiyona neden olmasını zorlaştırır.
  • Candida'nın büyümesini azaltmaya yardımcı maddeler üretir: Akkermansia muciniphila, kısa zincirli yağ asitleri (SCFA'lar) gibi Candida'nın büyümesini azaltmaya destek maddeler üretebilir.

Bazı araştırmalar, Akkermansia muciniphila seviyelerinin düşük olması ile Candida enfeksiyonları arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir. Örneğin, bir çalışmada, Crohn hastalığı olan ve Akkermansia muciniphila seviyeleri düşük olan kişilerin, bu seviyeleri yüksek olan kişilere kıyasla rektuma Candida enfeksiyonu geçirme riskinin daha yüksek olduğu bulunmuştur.

Akkermansia muciniphila'nın Candida'yı nasıl etkilediğine dair daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ancak, mevcut bulgular, Akkermansia muciniphila'nın Candida enfeksiyonlarının hafifletilmesinde potansiyel bir rol oynayabileceğini düşündürmektedir. (Martino. L. D., et al 2021)

Prebiyotiklerin Candida Üzerine Etkileri

Prebiyotikler, bağırsakta yaşayan faydalı bakterilerin besin kaynağı olan sindirilemeyen liflerdir. Bu faydalı bakteriler, bağışıklık sistemini güçlendirmeye, sindirimi iyileştirmeye ve genel sağlığı korumaya yardımcı olur. (Gibbson. G. R. et al 1995)

Prebiyotiklerin Candida üzerinde birçok potansiyel faydası olduğu düşünülmektedir:

  • Resveratrol: Bazı araştırmalar, resveratrolün Candida albicans'ın büyümesini ve enfeksiyon kapasitesini engelleyebileceğini göstermiştir. Resveratrol, antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir. (Yoshida. A. et al 2021)
  • Turna yemişi: Turna yemişi, antioksidanlar ve fitokimyasallar bakımından zengindir. Antioksidanlar, serbest radikallerin neden olduğu hasarı önleyebilir ve fitokimyasallar bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olabilir. Serbest radikaller ve zayıf bağışıklık sistemi, Candida'nın büyümesini ve enfeksiyon kapasitesini artırabilir. (Feldman. M. et al 2012)
  • Kara mürver: Kara mürver, antioksidanlar ve antimikrobiyal özellikler içeren flavonoidler bakımından zengindir. Antimikrobiyal özellikler, Candida albicans'ın büyümesini ve enfeksiyon kapasitesini engelleyebilir. (Szabo. K. et al 2023)

Sonuç

Candida mantarı, vücudumuzun doğal mikrobiyotasının bir parçası olmasına rağmen, belirli koşullar altında aşırı büyüyerek çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu yazıda Candida mantarının nedenlerini, belirtilerini ve enfeksiyonların nasıl önlenebileceğini ayrıntılı bir şekilde inceledik. Candida belirtileri arasında ağız pamukçuk, vajinal mantar enfeksiyonları ve sindirim sorunları bulunur. Candida mantarının kontrolü için probiyotik kullanımı yaygın bir yöntemdir.

Probiyotik kullanımı, sindirim sağlığını destekler ve Candida mantarı gibi enfeksiyonları önlemeye yardımcı olabilir. Lactobacillus reuteri, Bifidobacterium bifidum, Lactobacillus rhamnosus ve Akkermansia muciniphila gibi probiyotiklerin kullanımı, Candida mantarının aşırı büyümesini kontrol altına almada etkili olabilir. Bunun yanı sıra prebiyotikler de bağırsak sağlığını destekleyerek Candida enfeksiyonlarının önlenmesine katkı sağlar. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve dengeli bir beslenme ile Candida mantarının kontrol altında tutulması mümkündür.

Lütfen bu bilgilerin profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmediğini unutmayın. Herhangi bir yeni takviyeye veya tedavi rejimine başlamadan önce daima bir sağlık uzmanına danışın.

Sorumluluk reddi: Bu bilgiler yalnızca eğitim amaçlıdır ve tıbbi tavsiye olarak kabul edilmemelidir. Candida ve probiyotikler hakkında kişiselleştirilmiş rehberlik için bir sağlık uzmanına danışın.

 

San Francisco, California, USA
Ali R. AKIN

Etiketler: Candida, Probiyotikler
Haziran 06, 2024
Tüm bloglara dön
cultureSettings.RegionId: 0 cultureSettings.LanguageCode: TR
Çerez Kullanımı

Sizlere en iyi alışveriş deneyimini sunabilmek adına sitemizde çerezler(cookies) kullanmaktayız. Detaylı bilgi için Kvkk sözleşmesini inceleyebilirsiniz.